Liệu có bao giờ bạn nghĩa rằng ngay cả bên trong nhà, nơi mà chúng ta vẫn tưởng rằng luôn sạch sẽ và an toàn thì vẫn có thể ẩn chứa nhiều tác nhân nguy hại? Sự thật là không khí trong nhà có thể ô nhiễm hơn không khí bên ngoài trong nhiều trường hợp. Vì vậy trong bài viết này, chúng tôi xin phép được gửi đến quý vị một cái nhìn tổng thể về chất lượng không khí trong nhà (IAQ).
1. Chất lượng không khí trong nhà (IAQ)
Chất lượng không khí trong nhà (IAQ) là thuật ngữ nói đến chất lượng không khí bên trong và xung quanh những tòa nhà và công trình kiến trúc, đặc biệt là khi nó liên quan đến sức khỏe và sự thoải mái của những người ở bên trong.
Khi đánh giá về chất lượng không khí trong nhà thì hai yếu tố cơ bản được quan tâm chính là: hàm lượng các chất gây ô nhiễm và sự thoải mái của con người. Các chất gây ô nhiễm có trong không khí sẽ tác động trực tiếp tới sức khỏe con người. Tiếp xúc với không khí có chất lượng kém trong thời gian dài có thể gây ra nhiều bệnh lý .
Trong khi đó, chất lượng không khí cũng có tác động rất lớn đến tâm trạng của con người. Ví dụ như nhiệt độ quá nóng hay mùi khó chịu có trong không khí có thể khiến những người đang hoạt động cảm thấy mệt mỏi, giảm khả năng tập trung khi học tập và làm việc.
2. Các nguồn gây ô nhiễm không khí trong nhà
Nếu như khói bụi của phương tiện giao thông và cơ sở sản xuất là nguyên nhân chính gây ra tình trạng ô nhiễm không khí ngoài trời thì các yếu tố làm giảm chất lượng không khí trong nhà rất đa dạng, xuất phát từ những hoạt động cơ bản nhất của con người.
Yếu tố đầu tiên phải kể đến khói thuốc lá. Các nhà khoa học đã chứng minh trong khói thuốc lá chứa đến 4000 chất hóa học. Đặc biệt là 50 trong số đó gây ra bệnh ung thư. Khói thuốc cũng là thủ phạm gây ra hàng loạt bệnh về hô hấp, tim mạch. Suy giảm sức khỏe sinh sản và trầm cảm cũng có thể do một phần tác động của chúng. Khói thuốc không chỉ nguy hại với người hút trực tiếp mà còn với cả người hút thuốc thụ động.
Các chất gây ô nhiễm như vi khuẩn, nấm mốc có thể sản sinh do điều kiện thời tiết. Ví dụ như mưa nhiều gây ra tình trạng ẩm mốc. Ngoài ra chúng còn có thể phát sinh trong các hoạt động thường nhật của con người như: nấu nướng, sưởi ấm,…. Khói bụi từ bên ngoài, rò rỉ hệ thống cống rãnh là điều chúng ta thường xuyên phải đối mặt. Hay các chất hóa học từ vật liệu xây dựng, thuốc diệt côn trùng – nỗi ám ảnh với nhiều người.
3. Tầm quan trọng của chất lượng không khí trong nhà
Hãy xem xét ví dụ về một nhân viên văn phòng điển hình, người thường dành khoảng 30 phút đến một tiếng đồng hồ để di chuyển từ nơi ở đến văn phòng và ngược lại (tiếp xúc với không khí ngoài trời) và khoảng 8 tiếng mỗi ngày tại nơi làm việc và trung bình khoảng hơn 10 tiếng cho các sinh hoạt tại nhà (tiếp xúc với không khí trong nhà). Có một sự thật là thời gian chúng ta tiếp xúc với không khí trong nhà lớn hơn rất nhiều.
Các chất gây ô nhiễm bao gồm chất hóa học, vi khuẩn, nấm mốc là những nguyên nhân trực tiếp gây ra các bệnh về hô hấp, tiêu hóa, làm suy giảm hệ miễn dịch. Đặc biệt là đối người già và trẻ nhỏ thì những yếu tố này thường có tác động lớn hơn. Không khí không đảm bảo có thể gây ra khó thở, chóng mặt, hắt hơi,… Trong một nghiên cứu được tiến hành tại Mỹ thì IAQ không đảm bảo là nguyên nhân dẫn tới 500 ngày nghỉ phép của 1000 nhân viên mỗi năm vì lý do sức khỏe.
Không khí kém chất lượng cũng là yếu tố gây mất tập trung và giảm năng suất làm việc và học tập. Rõ ràng là sẽ vô cùng khó khăn để làm việc trong một môi trường với không khí mang theo nhiều mùi khó chịu, kèm theo là lượng lớn bụi sẵn sàng gây kích ứng cho bạn bất kì lúc nào.
4. Cách cải thiện chất lượng không khí trong nhà
Không hút thuốc sẽ giảm thiểu các chất hóa học độc hại thâm nhập vào không khí. Việc thường xuyên vệ sinh, làm sạch các vật dụng trong nhà là cần thiết. Đối với các gia đình thì việc sở hữu các thiết bị lọc không khí, cấp ẩm, tạo ion,… cũng nên được cân nhắc. Đặc biệt là với các gia đình có trẻ nhỏ, người già hay có người có bệnh về hô hấp.
Việc xây dựng hệ thống xử lý không khí sẽ điều mà các nhà thầu, vận hành phải lưu ý. Tại các trung tâm thương mại, hệ thống xử lý mùi là cần thiết khi mà thường xuyên tập trung các nhà hàng, quán café, siêu thị, các shop kinh doanh mỹ phẩm,… Đây là những nguồn phát sinh của nhiều yếu tố gây mùi. Thông thường để phù hợp thì hệ thống xử lý không khí sẽ được thiết kế riêng. Việc vận hàng sẽ đòi hỏi sự theo dõi và bảo trì nghiêm ngặt.
Bên cạnh đí, không gian xanh tại các toà nhà thương mại sẽ là điểm nhấn về kiến trúc cũng như hỗ trợ rất lớn trong việc tạo nên môi trường lành mạnh. Hiện tại, tầng thượng, tầng trệt của nhiều toàn nhà được sử dụng với chức năng trên. Chúng được cải tạo thành nơi nghỉ ngơi, thư giãn với cây xanh và hồ nước. Và trong tương lai, sẽ có những không gian xanh độc đáo và hữu ích khác được ra đời.